"Bornoz" a Dair

Selam!!

Bugün sizlerle bornoz ve havluya dair bilgiler paylaşacağım. Her gün defalarca kullandığımız, dokunduğumuz bu kumaş türü hakkında esasen pek kafa yormayız.. Nerede,ne zaman ortaya çıkmış; nasıl üretilmeye başlanmış diye sormayız. Ama ben burada belki bilmek isteyen olur diye paylaşacağım; üstelik havlu alırken nelere dikkat etmemiz gerektiği hususunda da detaylar vereceğim..


Bornoz tarihteki yolculuğuna aslında bornoz olarak başlamadı. İlk olarak Antik Mısır ve Roma'da karşımıza çıkıyor- tabi ki bugün kullandığımız haliyle değil; cüppe olarak! Cüppeler geleneksel törenlerde sıkça kullanılan bir aksesuardı ve oldukça fazla öneme sahipti-bugün hala mezun olan öğrencilerden tutun da savcılara kadar pek çoğumuz cüppeleri hala kullanırız- enteresan değil mi?

Cüppe binlerce yıldır kullanıladursun, 17.yy sonlarına doğru Bursa'da kadife dokumacılığı yapılırken havlu üretilmeye başlandı. Önceleri günde bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda üretilen havlu bugün tonlarca dokunmakta.. 

18.yy'dan yakın tarihe kadar kullanılan el tezgahı

Günümüzde entegre tesislerde kullanılan dokuma tezgahı

İşte kurulama ve kurulanma amacıyla yaşamımıza girmiş olan havlunun birkaç asır önce geleneksel ve özel bir kıyafet olan cüppeden esinlenilerek giysi şeklini almasıyla bornoz ortaya çıkmış oldu. Bornoz etimolojisine baktığımızda Arapça kökenli olduğunu ; "külahlı cüppe" anlamına gelen burnus kelimesinden türediğini görüyoruz; sebebi açık değil mi :)

Bornoz işimizi o kadar kolaylaştırdı ki artık sadece evimizde değil; havuzda,hamamda,otelde yani ayak bastığımız hemen her yerde kullanır olduk. Çünkü havlu gibi sarıp sarmalamamıza gerek yok ve acaba açılıp düşecek mi diye telaşlanmamıza da! Sabahları duştan çıkınca vücudumuzun tamamını kapladığı için titrememizi de önlüyor; TV karşısında keyif yapa yapa kurumamıza da vesile oluyor bornoz:) Kullanım kolaylığı ve işlev bir arada!!

Bornozlar havlusunun dokuma ve traşlanma tekniğine; boyama tipine göre birkaç sınıfa ayrılır:

Bukle bornoz: En temel havlu tipi ile hazırlanmış bornozdur. Dokuma yapılan iplikler tel tel belirgindir.

Kadife Bornoz : Bu tür bornozların havlusu yine bukledir;ancak boyamadan sonra havlunun bir yüzü traşlama işlemine tabi olur. Böylelikle işlem gören taraf kadife kumaş görünümünü alır.

Jakarlı Bornoz : Jakar her tür dokumada kullanılan bir tekniktir ve havluda da kullanılır. Havlu dokunurken boyanmış ipler kullanılır; böylece dokuma esnasında desen yaratılır. Aşağıda tek renk ve çok renkli jakar bornoz örneklerini bulabilirsiniz:

                                             

                                              

Baskılı Bornoz : Bunlar ise ham ip ile dokunmuş; gerekli renge boyanmış;sonrasında dijital baskı yapılmış olan havlu ile dikilmiş bornozlardır.

Uuuu!! Biraz uzun oldu ama umarım sıkılmadan fikir edinmenize fayda sağlamıştır. Havlu ve bornoz alırken dikkat etmeniz gereken püf noktaları başka bir yazıya kaldı; kısa sürede paylaşacağım!!

Görüşmek üzere;)